Stanovnici Bosne i Hercegovine, prije 29 godina, 1. marta 1992. izašli su na referendum historijskog značaja koji je imao za cilj utvrditi da li su za nezavisnu i suverenu državu.
Tada, još u Socijalističkoj republici Bosni i Hercegovini, 29. februara, odnosno 1. marta održan je referendum o nezavisnosti BiH od Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije.
Referendum je održan u specifičnim trenucima. U Sloveniji i Hrvatskoj uveliko su počela ratna dešavanja, a bh. politička scena u tom trenutku bila je i više nego podijeljena između onih koji su htjeli nezavisnu Bosnu i Hercegovinu, te onih koji su tražili njen ostanak u krnjoj Jugoslaviji tačnije savezu koji su činile Srbija i Crna Gora.
Prema statističkim podacima, na referendum je izašlo oko 64,31 posto građana s pravom glasa, a za nezavisnost BiH glasalo je njih oko 99,44 posto. Pitanje koje je građanima na referendumu bilo upućeno je sljedeće:
Jeste li za suverenu i nezavisnu Bosnu i Hercegovinu, državu ravnopravnih građana, naroda BiH – Muslimana, Srba, Hrvata i pripadnika drugih naroda koji u njoj žive?"
Referendum o nezavisnosti bojkotovali su predstavnici Srba koji su naglasili kako je riječ o nelegalnim aktivnostima.
Nakon održanog referenduma, Bosnu i Hercegovinu su 6. aprila priznale članice tadašnje Evropske zajednice, a dan kasnije Sjedinjene Američke Države. Prva država koja je priznala BiH bila je Bugarska. Nakon proglašenja nezavisnosti, Republika Bosna i Hercegovina je 22. maja 1992. postala i članica Organizacije ujedinjenih naroda.
Nažalost, radost referenduma i slobodu, vrlo brzo su zamijenile agresija i okupacija. U aprilu 1992. godine, paravojne formacije i tadašnja JNA, a kasnije Vojska Republike Srpske, započeli su agresiju na Bosnu i Hercegovinu, a glavni grad Sarajevo držan je pod opsadom 1.425 dana.
Iako su ratna dešavanja okončana 1995. godine, Dan nezavisnosti do danas izaziva podijeljena mišljenja unutar Bosne i Hercegovine. Dok se u jednom njenom dijelu, tačnije u Federaciji Bosne i Hercegovine ovaj dan obilježava kao praznik, u Republici Srpskoj i dalje negiraju 1. mart kao značajan datum u historiji Bosne i Hercegovine te i dalje insistiraju na proslavi neustavnog 9. januara.
Svim građanima i državljanima Bosne i Hercegovine, koji državu smatraju svojim jedinim domom, čestitamo 1. mart Dan nezavisnosti Bosne i Hercegovine.
(klix)