Gradsko kupatilo u Mostaru
(Iz teksta koji je napisao Amir Pašić, a objavljen je u dijelovima u mostarskoj informativnoj reviji MM, u brojevima 2 i 3, u junu i avgustu 1996. godine.)
Banja, ili službeno gradsko kupatilo, podignuta je da zadovolji higijenske potrebe naraslog i strukturno promijenjenog građanstva.
.
[IMG]http://i42.tinypic.com/2rz464y.jpg[/IMG]
.
Pored svih sadržaja primijenjenih po uzoru na slične objekte u monarhiji, posebno one u Pešti, ovdje se izgrađivao i njegovao mostarski duh. Škola plivanja za početnike – djecu koja se boje plahovite Neretve, rekreacija, saloni za uljepšavanje, anegdote sa Bricom Rifom, tavla ili roštilj na terasi – činili su objekat izuzetno bliskim svakom, ali istovremeno i pristupačnim samo uglednim.
.
[IMG]http://i42.tinypic.com/2s82uti.jpg[/IMG]
.
Podignuta 1914. godine, dakle, 22 godine nakon hotela “Neretva” da dopuni sadržaje novog centra Mostara, Banja je drugačijeg arhitektonskog izraza. Sa mnogo više nestandardnih elemenata, sa egipatsko-maurskog stil se pretače ka secesiji. Arhitekta Tenijer je završio glavni korpus, ali Puba Loose je kompletirao objekat tek 1927. godine.
.
[IMG]http://i41.tinypic.com/9qbkap.jpg[/IMG]
.
[IMG]http://i42.tinypic.com/2nqu055.jpg[/IMG]
.
[IMG]http://i40.tinypic.com/17e1bd.jpg[/IMG]
.
[IMG]http://i40.tinypic.com/2h37fic.jpg[/IMG]
.
Uništeni u planskom potiranju kulture i hotel i Banja doživljavaju sudbinu grada u kome su nakon decenija postojanja postali vanvremenski, i zato prioritetni za opstojanje Mostara kao simbola naše multikulturne zajednice.
.
[IMG]http://i39.tinypic.com/2rglwug.jpg[/IMG]
.
[IMG]http://i40.tinypic.com/2ngx5k6.jpg[/IMG]
.
Začetnik ideje o gradnji javnog kupatila bio je tadašnji mostarski gradonačelnik Mujaga Komadina. Na svečanom otvaranju, u to vrijeme najvećeg i najljepšeg objekta ove vrste na Balkanu, 3. juna 1914. godine, Mujaga se svojim sugrađanima trebao obratiti i prigodnim govorom. On je to i učinio, ali na svoj način, kratko i narodski – jasno:
– Narode, evo Bane (Banje) za one koji imaju para. Za one koji nemaju – eno Neretve!
– Narode, evo Bane (Banje) za one koji imaju para. Za one koji nemaju – eno Neretve!
.
[IMG]http://i42.tinypic.com/nfgnq1.jpg[/IMG]
.
[IMG]http://i39.tinypic.com/2uj4lm0.jpg[/IMG]
.
[IMG]http://i42.tinypic.com/2586t1g.jpg[/IMG]
.
Obnovljena, ponovo sjaji starim sjajem, samo joj komšiluk još uvijek čeka na uljepšavanje.
.
[IMG]http://i43.tinypic.com/3305hll.jpg[/IMG]
.
.
priredio: Smail Špago
[IMG]http://i43.tinypic.com/ourrj5.jpg[/IMG]
